Blanka gazalo pri Gazao
La histori’ aŭ historioj de l’ homaro
(aŭ ĉu de la homaroj?) konsistadas
el ĉeno, el kateno da eraroj,
da krimoj kaj krueloj plej diversaj.
Ni konsideru, ekzemple, la judan popolon,
la judan nacion plurfoje dispelitan
de nebukadnecaroj kaj cezaroj
en la kruelan mondon; ni konsideru ankaŭ
la absolutan krimon naziisman
ekstermi la judaron, ĉiujn judojn,
eĉ la nur hipotezajn;
ni konsideru la decidon lasi krei
en Palestino, el Palestino,
kompleze al kaprico de l’ racio
la ŝtaton Israelo
kvazaŭ sur virga paradiz’ senhoma;
ni konsideru fine la ĵusan, same blindan misdecidon
de l’ saĝa israela registaro
(la nomojn ni memoru: Olmert, Barak, Livni
kun Leibowitz kaj la plej cinika Peres)
reataki Gazaon akompane
al la nova jar’ kristana
per teraj tankoj, el la mura maro
kaj el avioj trafe netrafeblaj
(ĉu pro la balotad’ en februaro
aŭ pro grandfrata Uson’ senprezidenta?
En ambaŭ kazoj kalendar’ ukazas).
Jam tri semajnojn plumbo, fajro falas
sur ĉi strion da tero troabunda
je stratoj kaj kvartaloj,
je viroj, je virinoj, je infanoj senvizaĝaj.
Gazao, eltranĉaĵ’ de Palestino
mem dispartigita diligente,
por ke ĝi plu rampu surgenue.
Gazao, stompita kaj stringita
forgesejo, kie miliono plus centmiloj
supervivas sencele, senelire
kaj, evidente, ankaŭ nevideble,
por ke nin ceterulojn ne skandalu
la vundoj, sango, fortranĉitaj membroj,
la voĉoj orfe fremdaj.
Gazao sen elektro, sen nutraĵoj, sen akvo, sen ajnaj kuraciloj,
retro en la mez-epokon,
limba,
sola en la vasta mondo,
forlasita de veziroj kaj emiroj,
eĉ izolita de Cisjordanio,
kiun la servilismo de Fatah’ koruptis
en unu plian araban satrapujon.
Gazao fronte al la mirakla, envulta Israelo,
tiu falsa Davido sendefenda,
potenca goliate,
nacie kaj racie neracia,
kreejo kaj kredejo de sintrompaj mitoj
por pravigi kolonian uzurpon de la tero
laŭdire promesita;
tiu nepo aŭ nev’ de l’ blanka Eŭropo
perfide, kulposente promesinta
fordoni la malpropran,
kvazaŭ doktor’ aŭkcius fremdan koron, renon;
tiu histo postvivinta gaskamerojn
energie greftita en la randon de Azio
sukcese kaj kreskive
inter egoismajn despotujojn;
tiu ŝtat’ jam preta dekomence
dispona inĝenierojn, fizikistojn,
aviojn, tankojn kaj buldozojn domdetruajn,
filharmoniajn orkestrojn kaj,
postmorgaŭ,
la magian atombombon.
Kreiĝas ŝtatoj trude, krude, violente,
jen plia leĝo de la historio
sen escepto. Ĉi juna, nova ŝtato,
Israelo,
fondita plej konscie, povoscie,
armita per granitaj mitoj,
pretekstaj pratekstoj
kaj argumentoj arĥeologiaj
(se ne paroli ankaŭ pri l’ konvinkaj venkoj
en militoj epike konkerfruktaj)
nun tenas en la pugno Palestinon
kaj ĝin sufokas zorge, pacience.
Sed la uzurpo freŝas
kaj la kulpo.
Ja ĝi okazis
hieraŭ
longe post la ruinigo de
longe post la neniigo de Kartago,
de la albigensoj,
de la imperioj inkaa, majaa, azteka,
longe post la pereigo de l’ nacioj siua, irokeza,
longe post la elpurigo de l’ hispanaj sefardoj kaj moriskoj*,
longe post la belga genocid’ en Kongo
kaj eĉ nelonge post Aŭŝvico, Buchenwald, Treblinka.
Kaj la kulpon
(aŭ ĉu ni nomu ĝin peko, pli konforme
al gentoj unudiaj, unulibraj, unuveraj?)
oni devas jesi aŭ fornei.
Kaj, se fornei ĝin, laŭeble plej perfekte,
ke oni eĉ forgesu la forneon
kaj la forgeson mem, per mil tavoloj
da vortoj distorditaj ĝis sensenco.
Ho, la parolo klara kaj preciza
de Arendt, Levi, Klemperer – kien vi vanuis?!
Ĉar la israelanoj de hodiaŭ
kun poŝkomputilo, ĵipo kaj binoklo
kontemplantaj la facilan bombadon de Gazao
ne samas je la judoj brute vagonitaj
al ekstermetaforaj ekstermejoj.
Tamen
la voĉuloj plej fervoraj,
la firme senhezitaj apogantoj
de l’ revo kaj realo israelaj
kaj de la cionismo ĉionisma,
nu, sen atom’ da honto ili sin proklamas
viktimoj de la mondo
kaj, kontraŭ kritiko ajn, rebatas prompte
per la ŝakmata anatem’ “antisemito”.
Viktimoj!
Punistoj lertaj en la fel’ viktima
sin volvekovrantaj
per dika krusto, karapac’, kiraso,
sur kiu ĉiaj vortoj (tiaj ĉi) deglitas
kiel akvo anserdorse.
(Ĉu necesas diri,
ke ĉiujn ĉi ideojn mi senhonte parazitis
el la verkoj de pensuloj pli talentaj
kiel Santiago Alba, John Brown, Francisco de Goya, Rafael Sánchez Ferlosio,
Ilan Pappé, Edward Said, Heather Sharp aŭ Akiva Eldar
inter multaj, multaj pliaj?)
Kompreneble,
tiun ĉi batalon en milito negajnebla
ne motivis kapric’ facil-anima
sed la pratimo instinkta de la potenculo
garnita falsaprave.
Kaj por sin defendi
de tia fenomena malamik’, senkrura kaj senbraka,
nepris ringi per muregoj Palestinon,
per pikdrataj bariloj kaj dekretoj.
Sed la prizon’ prizonas ambaŭflanken
kiel histriko histeria, kies pingloj
kreskus enpike en la propran karnon.
Kiel kulmin’ de ĉies hipokrito
Hamas’, demokratie elektita,
rikoltas nur ignoron kaj detruon
surbaze de amata anatem’,
la damna “teroristoj”,
dum ceteruloj forturnas la rigardon
al sia konscienco mola, pura
(ni povus komplimenti teroristoj
la francajn rezistantojn kontraŭ naziismo,
aŭ judajn kontraŭ romianoj,
gerilojn kontraŭ Bonapartoj,
kaj makisanojn, partizanojn ĉie).
Sed en Gazao nun Hamas’ rezistas
kaj rezisti signifas kontraŭstari
por vivi plu. Rezisto admirinda
kiel tiu de l’ judoj de la geto varsovia
kriantaj “Ni ekzistas!” al nazioj.
Ni diru tion klare: Palestino
rajtas defendi sin kaj sin rearmi
kontraŭ la okupad’ arbitra, ekspluata kaj terora
(sur la sulko de Irgun)
far Israel’. Jes, Israel’, jam fakto,
antaŭ longe decidita, plenumita;
radike kompatinda
hibrid’ inter rasisma, apartisma
demokrati’, plutokrati’, teokratio
kaj kasto de karismaj gonoraloj (kiel Begin, la fama ricevinto
de l’ kara pacpremio, aŭ la ombracerba Ŝaron,
la glora amasmurdigisto
de Sabra kaj Ŝatila...
Prefere rifuznik’* ol tiraljoroj!)
Do, kvankam israelanojn kaj nin oni akceptas
tra la mond’ kiel turistojn, ne estiel
ĝene gruntajn enmigruntojn,
mi ne povas rekoni min sur la spegulo
de ili proponata kaj min sentas
de Palestino frato.
Palestino, sub- kaj dis-premita
for de l’ vido de kibicaj ĵurnalistoj,
preter la akcesora jur’ internacia.
Konsekvence,
en ĉi semajnoj diste sangofreŝaj,
la komplice plata kaj pilata
kristismo de Clinton, Blair, la du-neŭrona Bush kaj eĉ la novmesi’
Obama
al la mond’ eterne, alterne militanta
promesas panacean harmonion.
Sed pri solvoj
prefere ni demandu aŭguristojn
aŭ turnu la atenton
al Orienta Timor’, liberiĝinta, al la dissolvo
de l’ Sudafrikio* apartisma, al la peto de pardono
far la aŭtoritatoj aŭstraliaj
al la aborigenoj generacie prirabitaj.
Tamen, dume,
plia bomb’ eksplodas inter la domblokoj,
abrupte malkonstrue,
kun bruo, flagro, trem’ tiel realismaj,
ke tiajn ne redonos la plej dolara kino.
Dume
ĉu vi aŭdas la sirenojn? Ne aŭskultu
asertojn de fariseaj salomonoj
silogisme postulantaj simetrion,
kvazaŭ Gazao havus tankojn kaj aviojn,
flughavenojn, havenojn, submarŝipojn,
usonajn municiojn, bombojn centtunajn, grapolajn, blankfosforajn,
aŭ la eliksiran atombombon.
Eĉ limojn, eĉ eskapon ĝi malhavas!
Dume
ĉevalon hene fendas
lanco
virin’ genuas aŭ
stumblas
revolucia taŭro turbas
dua virin’
infano kun inerta sur la brakoj
plia fuĝas
el dom’
el flamoj
ĉie kuŝas
sub vitra sun’
rompita man’
diskorpoj de soldato.
Ĉu konata
vizio? Jes. Ĝin pentris jam
Pikaso en 1937, sed nun, ĉi tiam
la taŭro bovas aŭ bovinas, agonia;
ĉevalas magra azen’, splite krucumita;
sub la beton’ kaj brikoj stumpe fridas familio;
kadavroj polvaj en kaj ekster uniformo; pli ol tricent
infanoj (teroristoj untaj) kun mitrajla sankt-oleo; hospitaloj,
moske’, lernej’ ruinaj; bombon en tombejon;
la ministrejojn for. Nur mil murditoj
por ia falsa interpac’ labila,
dum daŭros neflekseble la sieĝo
kun rabaj mapoj, muroj, militleĝo
kaj, sur la tankoj, la davida stelo.
Madrido, 15-17.1.2009
moriskoj: nomo por la hispanaj islamanoj (kaj iliaj idoj) devige konvertitaj al katolikismo ekde 1502, kaj elpelitaj el Hispanujo en 1609-1614.
rifuzniko: konscienca obĵetanto rifuzanta servi en la israela armeo aŭ obei specifajn ordonojn kaj komandojn, ekzemple pro nekonsento kun la politiko de la israela registaro.
Sudafrikio: alia nomo por la regno nomata [Respubliko de] Sud-Afriko; sudafrikia, sudafrikiano: rilata al tiu regno, kaj ano de ĝi; sud-afrika: rilata al la sudo de la afrika kontinento.
4 comentarios:
Impona poemo... mi ankoraŭ devas relegi iomfoje por plene kapti ĝin.
Intertempe mi proponas al vi jenon:
ĉu "...kateno da eraroj, da krimoj..." aŭ "...kateno DE eraroj, DE krimoj...". Finfine "kateno" ne estas kvanto-vorto sed distribu-vorto, same kiel "listo" ("listo DE eraro" sed ne "listo DA eraro").
Ĉu "ukazas" estas intenca aŭ vi celis "okazas"?
Krome, eble vortoj kiaj "nebukadnecaroj" (ne-bukadne-caroj?) meritus lokon en la glosareto.
Kun miaj gratuloj.
Dankon pro la ŝato kaj gratulo!
Pri "de" anst. "da": striktasence vi pravas, tamen poezieco ofte konsistas el licencoj, el devioj disde la strikta senco. Ne arbitre, sed kun difinita intenco. Nome, ĉi tie la uzo de "da" nerekte implicas kvanton, kvantecon, kaj tio gravas.
Pri "ukazas": tute intenca (kvazaŭ sinonimo de "dekretas, diktas").
"nebukadnecaroj" estas ĝeneraliga pluraligo de propra nomo; malpli ĝeneralige mi uzas plurale ankaŭ "Bonapartoj". Sed mi ne emas doni tro da klarigoj (ekz. pri Irgun, eĉ Obama!).
Amike,
Jorge
kara jorge
dankon pro tiu riĉa poemo korŝira.
en lastatempa recenzo de du novaj dokumentariaj filmoj, rafia Zakaria rimarkas:
"The inescapable paradox of placing these two films in dialogue is not difficult to glean. Only the inherent irony of history would make the victims of one massacre the silent perpetrators of another: and yet that is precisely the case in the few decades between the Holocaust and Beirut in 1982. This transformation of victim into perpetrator, the weight of collective guilt and the complicity of inaction before the evil all emerge as pressing dilemmas. Both movies pose crucial questions regarding the momentary justifications offered to justify meaningless killing during war and the debilitating and dehumanising cost it imposes on future generations who are no longer insulated by the rationalisations of yore."
kara giri,
mi ghojas, ke vi shatis ghin, kaj pro tio ja mi danku vin, la leginton.
chi poemo aperos en mia tuj publikighonta kvara poemaro "koploj kaj filandroj", en eldono de mondial.
Publicar un comentario